Pfadnavigation

Ina minoritad en la minoritad

Promoziun dal stgazi da pleds tudestg da scolar:as da lingua estra en scolas rumantschas
Projektleitung
Dauer
01.2022 - 12.2024
Stichworte
Didaktik, Erwerb, Lehren
Beschreibung

Per promover la bilinguitad rumantsch-tudestga existan en il territori tradiziunal rumantsch models da scola bilings particulars: Entant che la lingua minoritara rumantscha è la lingua d’instrucziun e lingua da scola sin nivel primar, mida la lingua d’instrucziun en la lingua maioritara tudestga sin nivel secundar. Differenzas en il contact cun il tudestg ordaifer la scola implitgeschan però constellaziuns fitg eterogenas en las lecziuns da tudestg a partir da la 3. classa primara. Schebain che scolar:as da lingua estra (tud. Herkunftssprache) han cumpetenzas rumantschas cumparegliablas cun lur conscolar:as da lingua rumantscha u tudestga, prestan els/ellas resultats signifitgantamain menders en tests da leger e scriver tudestgs. Quai po esser in indizi per in grond basegn da promoziun en tudestg per scolar:as da lingua estra.

La finamira da mes project da dissertaziun è d’eruir la rolla da la lingua da scola areguard l’acquist da vocabulari en in’autra lingua. Studis han mussà che glossing (q.v.d. decleraziuns da pleds a l’ur d’in text) ed il diever da l’emprima lingua (L1) sajan effizients per emprender pleds en ina segunda lingua (L2). Jau examinesch, sche quai saja er il cas per la lingua da scola rumantscha. Uschia hai jau sviluppà material d’instrucziun per promover il stgazi da pleds tudestg sin basa da recumandaziuns scientificas ed en collavuraziun cun persunas d’instrucziun dal context. Per cumparegliar l’effect da glossas e decleraziuns da pleds en la lingua da mira tudestga (L3) cun la lingua da scola rumantscha (L2), è la mesadad dal material biling resp. monoling. La primavaira 2022 han persunas d’instrucziun da 5avlas e 6avlas classas da sis scolas rumantschas duvrà mes material durant 18 lecziuns da tudestg. Tenor l’uschenumnà ‘within-school-design’ ha mintga scola ed uschia era mintga classa absolvì mintga cundiziun (monolingua vs. bilingua). L’effect da las cundiziuns mesir jau cun pre- post- e follow-up-tests che jau hai sviluppà mezza. Questiunaris, intervistas cun persunas d’instrucziun sco era singuls films dattan in’invista qualitativa en l’intervenziun.